ฟ้าทะลายโจร จัดเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์ทางยาสูง มีสารสำคัญที่ชื่อว่า “แอนโดรกราโฟไลด์” (andrographolide) ในปริมาณสูง สามารถนำมาพัฒนาใช้ในการบรรเทา หรือรักษาอาการ เช่น เจ็บคอ ผิวหนังอักเสบ อาการคัน รวมทั้งสามารถนำมาใช้ในเด็ก ซึ่งฟ้าทะลายโจรมีงานวิจัยมากพอสมควร โดยเฉพาะเรื่องหวัด ซึ่งผู้ป่วยเด็กมักจะมีอาการหวัดบ่อยครั้ง ทางมูลนิธิอภัยภูเบศร จึงร่วมกับคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พัฒนา “ฟ้าทะลายโจรดรายไซรัป” เพื่อให้เด็กรับประทานได้ง่ายขึ้น
กรมการแพทย์แผนไทย กรมการแพทย์ หรือทางอภัยภูเบศร์ ก็มีความเห็นตรงกันว่าไม่แนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการกินเอง เพื่อป้องกันโควิด เนื่องจาก พบปัญหาผู้ป่วยที่กินฟ้าทะลายโจรซึ่งกินเพื่อป้องกัน ในขนาดยาที่ต่ำติดต่อกันหลายเดือน เมื่อตรวจพบว่ามีค่าตับเพิ่มขึ้น และในช่วงนี้ต้องยอมรับว่าฟ้าทะลายโจร มีของปลอมที่สามารถปลอมได้เนียนเหมือนทุกอย่าง ทั้งเลขทะเบียนหรือผู้ผลิต การไม่ระบุสารแอนโดรกราโฟไลด์อยู่ในฉลาก จึงทำให้การตรวจสอบยากขึ้น และการขึ้นทะเบียนก็ขึ้นเป็นยาแผนโบราณ ไม่สามารถขึ้นทะเบียนเป็นอาหารเสริม เพราะผิดกฎหมาย
ผศ.ดร.ภานุพงศ์ พุทธรักษ์ อาจารย์ประจำภาควิชาเภสัชเวทและเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ ม.สงขลานครินทร์ กล่าวถึงข้อความระวังสำหรับผู้ที่ทานฟ้าทะลายโจรเพื่อป้องกันโควิด-19 ว่าปัจจุบันไม่มีหลักฐานทางวิชาการเพียงพอว่าฟ้าทะลายโจรสามารถช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ได้ พร้อมแนะนำสำหรับกลุ่มเสี่ยงในการใช้ฟ้าทะลายโจรควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้เพื่อป้องกันผลข้างเคียงที่อาจจะเกิดขึ้น
ฟ้าทะลายโจร พืชสมุนไพรได้ถูกบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (บัญชียาจากสมุนไพร) กระทรวงสาธารณสุข ในรูปแบบยาเดี่ยว ที่มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide) เป็นสารสำคัญมีฤทธิ์ฆ่าไวรัสในหลอดทดลอง และยังฆ่าเชื้อแบคทีเรียบางตัว โดยฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์เย็นมีสรรพคุณรักษาอาการไข้หวัด แก้ไอ และเจ็บคอ สามารถเสริมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย แต่อย่างไรก็ตามต้องเลือกซื้อจากร้านขายยาที่มีเภสัชกรแนะนำ เนื่องจากหากทานไม่ถูกวิธีสามารถส่งผลเสียต่อร่างกายได้ และสินค้าต้องมีมาตรฐาน GMP ปราศจากสิ่งปนเปื้อน เช่น ตะกั่ว สารหนู หรือยาฆ่าแมลง เป็นต้น
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เตรียมนำยาฟ้าทะลายโจรทดลองในคน เพื่อศึกษาความปลอดภัยและประสิทธิผล รักษา COVID-19 หลังผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และองค์การเภสัชกรรม ร่วมกันทำการวิจัยฟ้าทะลายโจรกับไวรัสโควิด-19 และได้เปิดเผยผลการศึกษาประสิทธิผลของสารสกัดฟ้าทะลายโจร และสารแอนโดรกราโฟไลด์ในฟ้าทะลายโจรในหลอดทดลอง พบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัสโควิด-19 ได้ แต่ไม่มีฤทธิ์ในการป้องกันเซลล์จากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ขณะนี้ได้เตรียมศึกษานำร่องผลของยาสารสกัดฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในระดับความรุนแรงน้อยภายเดือนเมษายน-กรกฏาคมนี้
