เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และองค์การเภสัชกรรม ร่วมกันทำการวิจัยฟ้าทะลายโจรกับไวรัสโควิด-19 และได้เปิดเผยผลการศึกษาประสิทธิผลของสารสกัดฟ้าทะลายโจร และสารแอนโดรกราโฟไลด์ในฟ้าทะลายโจรในหลอดทดลอง พบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัสโควิด-19 ได้ แต่ไม่มีฤทธิ์ในการป้องกันเซลล์จากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ขณะนี้ได้เตรียมศึกษานำร่องผลของยาสารสกัดฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในระดับความรุนแรงน้อยภายเดือนเมษายน-กรกฏาคมนี้
นพ.ปราโมทย์ เสถียรรัตน์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าวถึงกรณีการใช้พืชสมุนไพร “ฟ้าทลายโจร” เพื่อรักษาโรคโควิด-19 ว่า ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อและยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้ แต่ไม่มีฤทธิ์ในการป้องกันเซลล์จากการติดโรคโควิด-19 จึงไม่แนะนำให้รับประทานเพื่อการป้องกันโรคโดยที่ยังไม่มีอาการ เพราะไม่มีผลในการป้องกันแต่ให้รับประทานทันทีเมื่อเริ่มมีอาการคล้ายอาการของโรคไข้หวัดใหญ่ ได้แก่ มีไข้ ไอ เจ็บคอ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
พร้อมแนะนำในการใช้ฟ้าทลายโจรเพิ่มเติมว่า ไม่ควรกินยาติดต่อกันเกิน 5 วัน และหากกินยาฟ้าทะลายโจรแล้วอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2 วันควรรีบไปพบแพทย์
ด้าน ดร.สุภาพร ภูมิอมร ผู้อำนวยการสถาบันชีววัตถุ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า จากการศึกษาศึกษาฤทธิ์ต้านไวรัสโควิด-19 ของสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในหลอดทดลอง โดยทำการศึกษาจากสารสกัดหยาบเทียบกับแอนโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide) ที่เป็นสารสำคัญ พบว่า กลไกต้านไวรัสโควิด-19 สามารถทำลายไวรัสโดยตรง และต้านไม่ให้ไวรัสเพิ่มจำนวนเซลล์ได้ แต่ไม่มีฤทธิ์ในการชักนำให้เซลล์หลั่งสารที่ช่วยยับยั้งไวรัสโควิด-19 จึงไม่แนะนำให้รับประทานเพื่อการป้องกันโรค และจำเป็นต้องทำการศึกษาวิจัยในคนต่อไป
นอกจากสรรพคุณที่ช่วยบรรเทาอาการไข้หวัดแล้ว ฟ้าทะลายโจรยังมีสรรพคุณทางยาที่หลากหลาย รวมถึงมีโทษด้วยเช่นกันหากรับประทานไม่ถูกวิธี
สรรพคุณของฟ้าทะลายโจร
• มีฤทธิ์บรรเทาอาการไข้หวัด กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
• ลดการไอ เจ็บคอ คออักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ
• บรรเทาอาการท้องเสีย ลดการบีบตัวของลำไส้ ต้านเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของอาการท้องเสีย
• ช่วยยับยั้งการหลั่งสารที่ก่อให้เกิดอาการอักเสบในร่างกาย ต้านอนุมูลอิสระ ใช้รักษาอาการอักเสบในร่างกาย เช่น โรคลำไส้อักเสบ โรคข้อรูมาตอยด์ แผลจากโรคเบาหวาน
ข้อควรระวัง
• ไม่ควรใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน (ไม่ควรเกิน 5 วัน) เพราะอาจทำให้แขนขาชาหรืออ่อนแรงได้หากใช้ติดต่อกัน 2 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการรุนแรงระหว่างการใช้ยา ควรหยุดใช้ และไปพบแพทย์
• หญิงมีครรภ์และคุณแม่ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตรควรหลีกเลี่ยงที่จะรับประทาน เนื่องจากอาจเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะแท้งและยังไม่มีหลักฐานยืนยันความปลอดภัยต่อทารกที่ดื่มนมแม่
• ไม่ควรใช้ฟ้าทะลายโจรกับผู้มีปัญหาความดันโลหิตต่ำ เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีสรรพคุณลดความดันโลหิต หากฝืนใช้หรือใช้โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ อาจทำให้รู้สึกหน้ามืดคล้ายจะเป็นลม หรือรู้สึกมึนงง
• ฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ “เย็น” จึงเหมาะสำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคไข้ที่มีฤทธิ์ “ร้อน” หากผู้ป่วยเป็นหวัดที่เกิดจากฤทธิ์ “เย็น” เช่น มีอาการหนาวข้างในร่างกาย เป็นไข้แบบไม่มีเหงื่อ แล้วใช้ฟ้าทะลายโจรอาจทำให้อาการรุนแรงมากขึ้นกว่าเดิม
• ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets) เพราะฟ้าลายโจรจะเสริมฤทธิ์ของยา ทำให้เลือดหยุดไหลได้ยาก
