ฟ้าทะลายโจร จัดเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์ทางยาสูง มีสารสำคัญที่ชื่อว่า “แอนโดรกราโฟไลด์” (andrographolide) ในปริมาณสูง สามารถนำมาพัฒนาใช้ในการบรรเทา หรือรักษาอาการ เช่น เจ็บคอ ผิวหนังอักเสบ อาการคัน รวมทั้งสามารถนำมาใช้ในเด็ก ซึ่งฟ้าทะลายโจรมีงานวิจัยมากพอสมควร โดยเฉพาะเรื่องหวัด ซึ่งผู้ป่วยเด็กมักจะมีอาการหวัดบ่อยครั้ง ทางมูลนิธิอภัยภูเบศร จึงร่วมกับคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ พัฒนา “ฟ้าทะลายโจรดรายไซรัป” เพื่อให้เด็กรับประทานได้ง่ายขึ้น
ผศ.ดร.ภก.จินดาพร ภูริพัฒนาวงษ์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ กล่าวในรายการสภากาแฟ ตอน “จากฟ้าทะลายโจรขมปี๋ สู่ยาลดไข้รสโกโก้ งานวิจัยฟ้าทะลายโจรเพื่อเด็ก” เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม 2565 ว่า เดิมแล้วยาแคปซูลฟ้าทะลายโจรอาจมีปริมาณสารสำคัญมากเกินไป ซึ่งไม่เหมาะกับช่วงวัย และการรับประทานในรูปแบบแคปซูลจะค่อนข้างยากในวัยเด็ก ทางคณะเภสัชฯ ม.อ. จึงรับงานวิจัยชิ้นนี้มาเพื่อทำการพัฒนาเรื่องการกลบรสขมของยาฟ้าทะลายโจร แต่ไม่ถึงขั้นยามีความหวานแต่จะลดความขมลงไปในการใช้เทคโนโลยีเภสัชกรรม ทั้งนี้การออกฤทธิยาเป็นแบบองค์รวมไม่ได้ออกฤทธิ์เฉพาะแอนโดรกราโฟไลด์ โดยนิยามของคำว่าสมุนไพร ต้องอิงในองค์รวมโดยตัวแอนโดรกราโฟไลด์จะเน้นในเรื่องการควบคุมคุณภาพมากกว่า ซึ่งหากเรามีเฉพาะตัวแอนโดรกราโฟไลด์อย่างเดียว ฤทธิ์ในการรักษาก็จะไม่เหมือนกับฤทธิ์ตัวสมุนไพรทั้งหมด และหากเราสกัดให้มีความสะอาด มีความบริสุทธิ์มากขึ้น ก็ต้องมีการปรับโครงสร้างของตัวสารที่ได้มา จึงเกิดการพัฒนางานวิจัยที่สามารถปรับเพื่อลดความขมได้
ผศ.ดร.ภก.จินดาพร กล่าวเพิ่มเติมว่า การที่ให้เด็กรับประทานฟ้าทะลายโจรนั้นค่อนข้างยาก เพราะฟ้าทะลายโจรมีรสขม ทำให้เด็กๆไม่รับประทาน และเด็กยังรับประทานยาเม็ด หรือแคปซูลได้ยาก จึงต้องลดความขมเพื่อให้สามารถรับประทานได้ง่ายขึ้น แต่การทำเป็นยาน้ำ สารสำคัญอย่างแอนโดรกราโฟไลด์อาจลดลง จึงเป็นโจทย์ในการพัฒนาให้ได้สารสำคัญที่เหมาะสม ซึ่งมีงานวิจัยของสวีเดน ระบุว่า ใน 1 วันต้องทานสารสำคัญจากฟ้าทะลายโจรไม่เกิน 30 มิลลิกรัมต่อวัน โดยทีมศึกษาได้นำฟ้าทะลายโจรมาสกัดโดยใบฟ้าทะลายโจร 1 กิโลกรัม จะได้สารสกัดแอนโดรกราโฟไลด์ 100 กรัม ซึ่งความขมจะเพิ่มเป็น 10 เท่า ทีมวิจัยจึงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สารสกัดตัวนี้มีความขมน้อยลง จึงทำการพัฒนาให้มีรูปแบบผงแห้งไลโปโซมสารสกัดฟ้าทะลายโจร ซึ่งวิธีนี้ทำให้ความขมลดลง 70% ซึ่งสารสำคัญแอนโดกราโฟไลด์ยังคงอยู่ไม่เกิน 30 มิลลิกรัมต่อวันที่เด็กสามารถรับประทานได้
โดยผลิตภัณฑ์ 1 ซอง มีปริมาณสารสำคัญแอนโดกราโฟไลด์ 10 มิลลิกรัม ในการรับประทานของเด็ก คือ ครั้งละ 1 ซอง โดยนำไปละลายกับน้ำสะอาด ทานเช้า เที่ยง เย็น หลังอาหาร ดังนั้น เด็กจะได้รับยาในปริมาณที่กำหนดคือ วันละไม่เกิน 30 มิลลิกรัม ทั้งนี้เป็นสิ่งที่พัฒนาขึ้นมาเพื่อให้เด็กทานยาได้ง่ายที่สุด และยังคงพัฒนาโดยนำผงยามาทดลองตามสูตรต่างๆ เพื่อให้ออกมาเป็นฟ้าทะลายโจรดรายไซรัปอย่างมีประสิทธิภาพ
