เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง เวียนมาทีไรทำเอาหิวทุกที แต่รู้ไหมว่าเบื้องหลังเทศกาลนี้มีตำนานที่ยิ่งใหญ่กินใจชาวจีนซ่อนอยู่ ความหมายของวันไหว้บะจ่าง คือเป็นการระลึกถึง ชูหยวน หรือ จูหยวน ซึ่งเป็นกวีผู้รักชาติคนสำคัญของจีนผู้ถูกฮ่องเต้เนรเทศออกจากเมืองเพราะหลงเชื่อคำพูดโกหกของขุนนานกังฉิน อันเป็นสาเหตุให้รัฐฉู่ล่มสลาย ชูหยวน ผู้มีจิตใจรักชาติมิอาจทำอะไรได้เกิดความเสียใจอย่างมากจึงตัดสินใจกระโดดแม่น้ำเปาะล่อกังตายในวันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5 นั้นเอง
เมื่อชาวบ้านทราบข่าวจึงได้ช่วยกันออกเรือค้นหาศพของชูหยวนและในระหว่างที่ค้นหาพวกชาวบ้านต่างพากันโยนเศษอาหารลงแม่น้ำเพื่อล่อให้สัตว์ไม่ไปกินศพของชูหยวนและหลังจากนั้นทุกปีพอถึงวันครบรอบวันตายก็จะมีการนำเอาอาหารต่าง ๆ ไปโปรยในแม่น้ำดังกล่าวจนกระทั่งวันหนึ่งมีชาวบ้านผู้หนึ่งฝันเห็นชูหยวนมาบอกว่าเศษอาหารที่โปรยนั้นเขาไม่ได้รับเนื่องจากสัตว์น้ำในแม่น้ำมีจำนวนมากจึงแนะนำให้นำเอาอาหารเหล่านั้นมาห่อด้วยใบไผ่หรือใบจาก และให้ตกแต่งเรือเป็นรูปมังกรเพื่อให้สัตว์น้ำเกรงกลัวไม่มาแย่งอาหารกินจึงถือกำเนิดวันไหว้บ๊ะจ่าง และประเพณีแข่งเรือมังกรมานับแต่นั้น
“บ๊ะจ่าง” ขนมหน้าร้อนที่เชื่อว่าทำให้มีความอยู่ดี … ในช่วงเดือน 5 ของจีน ยังตรงกับฤดูร้อน การไหว้ด้วยขนมบะจ่างอาจเหมาะสมที่สุด เพราะเมื่อเข้าสู่ฤดูร้อน อาหารมักเก็บได้ไม่นาน เน่าเสียง่าย แต่บะจ่างที่ทำจากข้าวเหนียวสามารถเก็บไว้ได้นานมากขึ้น ทั้งนี้ การไหว้ด้วยขนมบะจ่างในช่วงฤดูร้อน มีความเชื่อว่าจะทำให้มีความเป็นอยู่ดี เมื่อไหว้เสร็จคนจีนจะเอาไปชุบน้ำตาลทรายขาว หรือน้ำตาลทรายแดงเพื่อนำมารับประทาน อันถือว่าจะทำให้เกิดสิ่งมงคลต่าง ๆ
การไหว้บะจ่าง : นิยมไหว้ในตอนเช้า โดยไหว้ด้วย ธูป 3 ดอก หรือ 5 ดอก การไหว้ด้วยธูป 5 ดอกนั้น เพื่อระลึกถึงครูบาอาจารย์ พ่อแม่ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ให้เข้าหลัก 5 ธาตุ หรือ โหงวเฮ้ง ของจีน ประกอบด้วย ธาตุดิน ทอง น้ำ ไม้ และไฟ ซึ่งมีส่วนเกี่ยวกับวิถีชีวิตโดยตรง โดยในวันดังกล่าว ทุกคนอาจเตรียม บะจ่างเป็นเลขคู่ เช่น 2 ลูก 4 ลูก 6 ลูก หรือ 8 ลูกก็ได้ (เนื่องจากคนจีนเชื่อว่า เลขคี่เป็นพลังหยาง วันที่ 5 เดือน 5 เท่ากับพลังหยางซ้อนกัน จึงต้องมีพลังหยินจากเลขคู่ มาเพื่อสร้างสมดุลกัน) พร้อมกับ น้ำชา 5 ถ้วย และ ผลไม้มงคล 5 อย่าง มาตั้งโต๊ะไหว้ ได้แก่ ส้ม แอปเปิ้ลแดง สาลี่ แก้วมังกร และกล้วยหอม