รายการ ‘ปักษ์ใต้ในหนัง’ ชวนพูดคุยถึงภาพยนตร์ ‘ผีเสื้อและดอกไม้’ ภาพยนตร์ในปี พ.ศ. 2528 โดยผู้กำกับยุทธนา มุกดาสนิท สร้างจากหนังสือในชื่อเดียวกันโดยนักเขียนนามปากกา ‘นิพพาน’ หรือ มกุฏ อรฤดี ผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์ผีเสื้อ
ภาพยนตร์บอกเล่าเรื่องราวโดยมีฉากหลังเป็นพื้นที่อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา ของ ‘ฮูยัน’ เด็กหนุ่มผู้ที่เติบโตมาในครอบครัวฐานะยากจน ที่แม้จะตั้งใจเรียน ไขว่คว้าโอกาสผ่านระบบการศึกษา แต่ต้องเจอจุดเปลี่ยนชีวิตที่ส่งให้ตัวเองต้องหางานทำเพื่อเลี้ยงดูน้องเล็กอีก 2 คน
ด้วยพื้นที่อำเภอเทพามีเส้นทางรถไฟสายใต้พาดผ่าน เชื่อมโยงกับพื้นที่ชายแดนของประเทศมาเลเซีย พื้นที่ติดชายแดนในภาคใต้แถวนั้น ทั้ง หาดใหญ่ ปาดังเบซาร์ จนถึงสุไหงโกลก หนึ่งในโอกาสทางเศรษฐกิจในยุคสมัยนั้นคือการ “ลักลอบ” ขนส่งสินค้าข้ามแดนผ่านขบวนรถไฟเป็น “ขบวนการกองทัพมด”
‘ฮูยัน’ ไม่ใช่เยาวชนเพียงคนเดียวที่ต้องนำชีวิตวัยเรียนมาใช้บนขบวนรถไฟ ‘มิมปี’ เพื่อนร่วมโรงเรียนก็เดินบนเส้นทางเดียวกันในฐานะแม่ค้าในพื้นที่ชายแดนซึ่งเป็นคนเปิดทางให้ฮูยันรู้จักกับโลกอีกใบ
เส้นทางชีวิตของ ‘ฮูยัน’ และเพื่อนคนอื่นๆ ที่พบเจอบนเส้นทางรถไฟ นอกจากความจำเป็นของชีวิตเพื่อหารายได้ จุนเจือตนเอง แต่ยังแบกความหวัง (ของผู้อื่น) ไว้เต็มขบวน ตั้งแต่การดูแลครอบครัว จนถึงส่งเสียพี่น้องของตัวเอง เหลือพื้นที่ของความฝันไว้เพียงตัวละครอย่าง ‘มิมปี’ ผู้มักชื่นชมความสวยงามของทั้ง ‘ผีเสื้อ’ และ ‘ดอกไม้’ อยู่เสมอ
ภาพยนตร์ ‘ผีเสื้อและดอกไม้’ สะท้อนภาพพื้นที่ภาคใต้ตอนล่างอย่างไร ‘กองทัพมด’ ในอดีตเป็นแบบไหน? นัยยะ ‘ผีเสื้อ’ และ ‘ดอกไม้’ ในภาพยนตร์ สื่อถึงอะไรบ้าง?
ชวนคิดชวนคุยไปด้วยกันโดย
แมน-บัญชร วิเชียรศรี
ทีม-ธีรภัทร อรุณรัตน์
ฟังผ่าน Youtube
