อาการ Post Covid ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยคือกลุ่มโรคอาการที่หลงเหลือจากการเป็นไข้ ที่เกิดจากความร้อนและลมภายในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงไป เรียกว่า“ลมปลายไข้” ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นกับผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่มีอาการป่วยรุนแรงและได้รับการรักษาหายแล้วแต่ยังมีอาการผิดปกติ เช่น อาการหายใจไม่อิ่ม, ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ, ไอเรื้อรัง, อ่อนเพลีย, ปวดศีรษะ เป็นต้น ผู้ป่วยบางรายมีอาการนานกว่า 4 สัปดาห์
ดร.พท.จุฬาลักษณ์ โชคไพศาล ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย ม.สงขลานครินทร์ กล่าวว่า ในทางการแพทย์แผนไทยไม่ได้ระบุอาการที่ชัดเจนจาก Post COVID แต่จะมีการจัดกลุ่มอาการดังกล่าวเป็นกลุ่มโรคอาการที่หลงเหลือจากอาการเป็นไข้ ที่เกิดจากความร้อนภายในร่างกาย ทำให้ธาตุทั้ง 4 มีการเปลี่ยนแปลงไปเป็นลักษณะของลมที่ยังคั้งค้างอยู่ในร่างกายและมีความร้อนในร่างกายเพิ่มสูงขึ้น ต่อมาเมื่อความร้อนลดลงจากอาการไข้แต่ยังมีลมค้างอยู่ในร่างกาย ทางแพทย์แผนไทยเรียกว่า “ลมปลายไข้” ดังนั้นอาการ Post COVID ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยส่วนใหญ่จะเน้นเรื่องของลมที่ค้างในร่างกายและส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการต่างๆ เช่น เกิดอาการหายใจไม่อิ่ม, ปวดกล้ามเนื้อและไอเรื้อรัง เป็นต้น โดยสามารถรักษาด้วยการทานยาสมุนไพรที่ใช้สำหรับการรักษาลมปลายไข้โดยเฉพาะ อีกทั้งผู้ป่วยโควิด19 ที่ได้รับการรักษาหายแล้วสามารถรักษาร่วมกับการนวดและการกดจุดได้ซึ่งจะเป็นการช่วยกระตุ้นการหายใจและความยากอาหาร หรือรักษาร่วมกับการอบไอน้ำหรือการสุ่มยาก็สามารถช่วยฟื้นฟูปอดได้ดียิ่งขึ้น แต่ในกรณีผู้ป่วยที่ยังมีอาการไข้หรือยังอยู่ในขณะติดเชื้อโควิด19ไม่สามารถรักษาร่วมกับการนวดและการกดจุดได้
“กลุ่มอาการ Post COVID เป็นกลุ่มที่มีปัญหาเรื่องระบบลม ส่งผลให้ธาตุน้ำเกิดการเปลี่ยนแปลง แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีรสเผ็ดร้อนจะมีส่วนช่วยในการกระจายลม ได้แก่ ขิง ข่า ตะไคร้ และอาหารที่มีรสเปรี้ยวจะช่วยกัดฟอกเสมหะที่คั้งค้างให้ออกมาได้ หรือดื่มน้ำสมุนไพร ได้แก่ น้ำกระเจี๊ยบ น้ำพุทรา เป็นต้น”
พท.บดินทร์ ชาตะเวที แพทย์แผนไทยโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทย ม.สงขลานครินทร์ กล่าวว่า มีรายงานที่เกี่ยวข้องกับอาการที่เป็นหลังการติดเชื้อโควิด-19 ว่าผู้ป่วยติดเชื้อโควิดที่มีอาการรุนแรงระบบปอดและระบบหายใจจะได้รับผลกระทบ และมีรายงานอาการ Post COVID หลังหายจากการติดเชื้อโควิด-19 มากกว่ากลุ่มภาวะทั่วไป ในทางการแพทย์แผนไทยเรื่องการรักษาเบื้องต้นเน้นการปรับระบบลมและระบบความร้อนที่ยังคงคั้งค้างในร่างกาย เมื่อผ่านการประเมินจากแพทย์แผนไทยด้วยการตรวจร่างกายและการซักประวัติ ตรวจระบบความร้อนและระบบการทำงานของธาตุต่างๆ ภายในร่างกาย ซึ่งการรักษาโรคโควิดในทางแพทย์แผนไทยจะไม่มีวิธีการรักษา แต่จะพบกลุ่มของอาการไข้ ซึ่งจะเลือกวิธีการรักษาจากกลุ่มอาการที่กล่าวถึงไข้พิษหรือไข้กาฬ โดยตำรับยาจะเน้นตามบัญชีหลักเป็นกลุ่มยาแก้ไข้ ได้แก่ ยาประสะจันทร์แดงและยาจันทลีลา รวมทั้งการใช้ยาหอมร่วมด้วยในการรักษาลมปลายไข้ เช่น ยาหอมนวโกฐ เป็นต้น
