ศูนย์นวัตกรรมอย่างยั่งยืน ม.อ.จับมือ บ.เทพกษัตรีย์ฟู้ดส์ จำกัด วิจัยและผลิต “คอมบูชามังคุด”เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ เพิ่มมูลค่ามังคุด

วงจรราคาผลไม้ตกต่ำที่มักเกิดขึ้นในฤดูกาลผลไม้มีปริมาณเยอะ เป็นปัญหาสำคัญของการทำอาชีพเกษตร การเพิ่มมูลค่าด้วยการแปรรูปจึงเป็นทางออกหนึ่งของการเพิ่มรายได้ของเกษตรกร คุณรชต สุขสุรัติชัย จากบ.เทพกษัตรีย์ฟู้ดส์ ซึ่งทำธุรกิจสวนเกษตร เช่น ปาล์ม ยาง และมังคุด เล่าความเป็นมาเริ่มต้นของ “OMG Oh My Gut คอมบูชา” เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพจากมังคุดที่เกิดจากความประทับใจเครื่องดื่มคอมบูชาสมัยเรียนอยู่ต่างประเทศ พอกลับเมืองไทยเลยมีแนวคิดอยากทำคอมบูชามังคุด ซึ่งครอบครัวมีสวนมังคุดที่ส่งผลมังคุดสดขายตามห้างสรรพสินค้าอยู่แล้ว แต่ก่อนจะผลิตคอมบูชามังคุดสำเร็จนั้นยังมีโจทย์ที่ต้องอาศัยนักวิจัยเข้ามาช่วยพัฒนากระบวนการผลิตให้เป็นคอมบูชาที่อร่อยและมีคุณภาพ

ดร.อิสระ ชนะแก้วสมบูรณ์ ผอ.ศูนย์นวัตกรรมอย่างยั่งยืน คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม ม.อ.เล่าย้อนว่าเมื่อปี 2564 ผู้บริหารของบ.เทพกษัตรีย์ฟู้ดส์ติดต่อทีมวิจัยด้วยโจทย์ที่อยากช่วยเกษตรกร งานวิจัยจึงเริ่มต้นจากการพัฒนาเครื่องกึ่งอุตสาหกรรมน้ำมังคุดสกัดเย็น พัฒนาต่อยอดจากการส่งผลสดขายเพียงอย่างเดียว ระหว่างการพัฒนาเครื่องต้นแบบและกระบวนการพาสเจอร์ไรซ์ ได้รับโจทย์เพิ่มว่าต้องการทำคอมบูชาจากมังคุดด้วย ซึ่งทีมวิจัยใช้เวลาพัฒนาวิจัยร่วมกับบริษัทแรมปี เพราะต้องเก็บข้อมูล วิเคราะห์ วิจัย พัฒนาตั้งแต่ขั้นตอนเบื้องต้นสำเร็จและมีการวิเคราะห์คุณภาพพบว่ามีโพรไบโอติกค่อนข้างสูง

“คอมบูชา” (Kombucha) คือน้ำชาหมักที่ว่ากันว่ามีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 2000 ปี คอมบูชาหรือน้ำชาหมัก เกิดจากกระบวนการหมักตามธรรมชาติ ประกอบด้วยกระบวนการผลิตสองส่วนหลัก คือ 1) ส่วนของหัวเชื้อจุลินทรีย์พันธุ์ดี หรือที่มักเรียกกันว่า ‘SCOBY’ (a Symbiotic Colony of Bacteria and Yeast) และ 2) ส่วนผสมน้ำชา โดยไม่ผ่านระบบพาสเจอร์ไรซ์ เพราะเป้าหมายการดื่มคอมบูชา คือการเติมจุลินทรีย์หรือแบคทีเรียกับยีสต์ที่ดี ซึ่งเป็นโพรไบโอติกส์ (Probiotics) กลับเข้าไปในร่างกาย

ความตั้งใจในการผลิตคอมบูชานอกจากต้องการเพิ่มมูลค่ามังคุดแล้ว คุณรชตบอกว่าอยากใช้ผลไม้ท้องถิ่นที่แปลกไม่เหมือนใครเพื่อให้ผลิตภัณฑ์ต่างจากที่มีอยู่ในท้องตลาด โดยปัจจุบัน “ OMG คอมบูชา” มีหลายรสชาติ เช่น รสดั้งเดิม คอมบูชามังคุด คอมบูชามังคุดใบกระท่อม คอมบูชาขิง โดยเริ่มต้นทำตลาดออนไลน์อย่างเดียว แต่หลังจากนี้วางแผนจะวางขายในห้างสรรพสินค้าและร้านสะดวกซื้อแต่ยังต้องพัฒนาเรื่องการควบคุมคุณภาพให้นิ่ง เพราะคอมบูชามีจุลินทรีย์ที่มีชีวิตที่ยังต้องควบคุมหลายปัจจัย ส่วนทางด้านดร.อิสระกล่าวถึงแผนงานการวิจัยคอมบูชาในอนาคตว่ามีแผนจะทำเครื่องผลิตกึ่งอุตสาหกรรมครบวงจรต้นแบบที่สามารถควบคุมปัจจัยทั้งเรื่องอุณหภูมิและปัจจัยอื่นๆในการผลิตคอมบูชา รวมทั้งการวิจัยคัดสายพันธุ์จุลินทรีย์ดีโดยทีมนักวิจัยอีกด้วย