วันตรุษจีน คือวันขึ้นปีใหม่ตามปฏิทินจันทรคติ และในปี พ.ศ. 2567 นี้ตรงกับวันเสาร์ที่ 10 กุมภาพันธ์ 2567 เทศกาลตรุษจีนถือเป็นการเฉลิมฉลอง พบปะญาติ-ครอบครัว และเซ่นไหว้เทพเจ้า บรรพบุรุษตามความเชื่อตามประเพณีของผู้มีเชื้อสายจีน
‘สถานีวิทยุ ม.อ.หาดใหญ่’ ลงพื้นที่ในช่วงเย็นของเมืองหาดใหญ่บริเวณตลาดกิมหยง วัดฉื่อฉาง และตลาดโก้งโค้ง ใน ‘วันจ่าย’ 8 กุมภาพันธ์ 2567 ซึ่งเป็นวันแรกตามประเพณีตรุษจีนที่ประชาชนหาซื้อผลไม้-อาหารสด และเครื่องเซ่นไหว้เพื่อเตรียมประกอบพิธีใน ‘วันไหว้’ ซึ่งตรงกับวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2567 ก่อนจะเข้าสู่ ‘วันเที่ยว’ ซึ่งตรงกับวันขึ้นปีใหม่ในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ตามลำดับ
บรรยากาศบริเวณตลาดกิมหยงและตลาดโก้งโค้งมีความคึกคัก ผู้คนจำนวนหนึ่งใส่เสื้อสีแดงมาจับจ่ายสินค้า ของสด ผักผลไม้ ดอกไม้สด และของเซ่นไหว้ รวมถึงมีนักท่องเที่ยวจากประเทศมาเลเซียเดินทางมาจับจ่ายใช้สอย
ข้อมูลจากบทความ ‘การสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีตรุษจีนในอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา’ อธิบายชุดของไหว้ของครอบครัวชาวไทยเชื้อสายจีนในพื้นที่หาดใหญ่ แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ‘ซาแซ’ คือเนื้อสัตว์ 3 อย่าง ได้แก่ ปลา หมู และไก่ และ ‘โหงวแซ’ คือ เนื้อสัตว์ 5 อย่าง ได้แก่ ปลา หมึก หมู ไก่ และเป็ด
บทความตั้งข้อสังเกตว่าช่วงหลังการระบาดของโควิด-19 เป็นต้นมา มีการเปลี่ยนแปลงในชุดของไหว้ซึ่งหลายครอบครัวมีแนวโน้มลดขนาดจำนวนซื้อ เพราะนอกจากชุดของคาวแล้ว ชุดผลไม้มงคล จำนวนธูป และขนมเซ่นไหว้ ต้องมีจำนวนประเภทตามเนื้อสัตว์
หนึ่งในพ่อค้าร้านขนมเข่งตลาดกิมหยง ให้สัมภาษณ์กับ ‘สถานีวิทยุ ม.อ.หาดใหญ่’ มองว่าภาพรวมการจับจ่ายใช้สอยมากขึ้นกว่าปีก่อนหน้า แต่ตนมองว่าผู้คนยังประหยัดในการใช้จ่าย
พร้อมมองสถานการณ์ช่วงตรุษจีนเทียบกับบริบทการเปลี่ยนแปลงของตัวเมืองว่า “มันไม่เหมือนก่อนแล้ว สมัยนี้คนเข้าห้างไง มีครบเลย ตลาดกิมหยงก็หาที่จอดรถยาก เมื่อก่อนคนเดินตลาดอย่างเดียว เงินสะพัดมาก ใครจะซื้ออะไรก็มาที่นี่หมด แต่เดี๋ยวนี้ห้างมาแข่งกับพ่อค้าแม่ค้ารากหญ้า”
หนึ่งในร้านดอกไม้สดในตลาดกิมหยง เผยว่าร้านยังขายไม่ดีเท่ากับปีก่อนหน้า แต่ยังมองแนวโน้มว่าอาจยอดขายอาจเพิ่มขึ้นในช่วงวันวาเลนไทน์ที่ 14 กุมภาพันธ์
สำหรับเทศกาลตรุษจีนหาดใหญ่ ประจำปี 2567 มีการจัดงานเทศกาล 3 แห่งโดยความร่วมมือของหน่วยงานรัฐ-เอกชน-มูลนิธิประจำจังหวัด ได้แก่ ถนนเสน่หานุสรณ์ โรงเรียนศรีนครมูลนิธิ บริเวณมูลนิธิมิตรภาพสามัคคี (ท่งเซียเซี่ยงตึ๊ง) ซึ่งถือเป็นการจัดงานต่อเนื่องกันเป็นปีที่ 3 หลังจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 ซึ่งหยุดการจัดงานเทศกาลในปี 2564
เรื่อง: ธีรภัทร อรุณรัตน์
ภาพ: ภานิชา ปณัยเวธน์
เอกสารประกอบการเขียน
บทความ ‘การสืบทอดวัฒนธรรมประเพณีตรุษจีนในอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา: เปรียบเทียบการสืบทอดก่อนและในช่วงวิกฤต โควิด-19’: https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jica/article/view/260251